Güncel

Tarihçi Yazar Sedat Onar’ın Kaleminden

1934 VE 1935 YILLARI KASIM AYLARINDA KUŞADASI’NDA SEL FELAKETLERİ YAŞANMIŞ

Kuşadası zeytinci memleketi. Uzun süre yağmur olmadığında ağacın üstündeki zeytinler minicik kalır. Yağ tutması ve irileşmesi için yağmur ihtiyaçtır. Zeytinle uğraşan aileler devamlı yağmurun yağması için dua eder. Kimi zaman neredeyse 4-5 ay yağmurun damlası düşmez. Düşmesi gereken yağmur sanki havada bir deponun içinde birikir. Bekler, bekler… Başka yerlerde 2-3 gün boyunca yağan miktar kadar yağmur bir anda yağar. Gökteki depolar patlamış sanırsınız. Haliyle herkes tedbirsiz yakalanır. Tedbir alsa bile doğanın gücüyle başa çıkamaz. Her tarafı sel basar. Zaten Kuşadası dağların arasında bir çanağa kurulmuştur. Dağlara yağan yağmurun tamamı bir anda kentin içinde buluşur. Kuşadası kent merkezi adeta bir tıkaç gibi derelerin ağzına yerleşmiş durumdadır. Haliyle sel başlayınca 2 saat içerisinde Venedik’e döner. Herhalde Kuşadası Scala Nova adıyla kurulduğundan bu yana devamlı sellerle boğuşmuş. Ancak bazı dönemlerdeki seller her zamankinden daha ağır olmuş. Bunlardan tespit edebildiklerimizden en önemlilerinden üç sel felaketi: İlki 27 Kasım 1934 tarihinde ardından bir yıl geçtikten sonra ikincisi 29 Kasım 1935 tarihinde sel felaketleri meydana gelmiş. 1935 yılı Kasım ayındaki sel Kaleiçi semtinde muazzam zarara neden olmuş. Tam yaraları sarılmaya çalışılırken bir ay geçmiş ve 26 Aralık 1935’te yine bir sel felaketi yaşanmış. Kaleiçi semtindeki tüm ahali tahliye edilmiş. Selden sonra bütün Kuşadası selin bıraktığı çamurları temizlemek için bir ay boyunca uğraşmış. İlk fotoğraf 1934 yılına ait çok nadide bir fotoğraf, Kuşadası Yerel Tarih Dergisi arşivine ait. İkinci fotoğraf ise böyle bir telaş anını yansıtıyor. 50’li yılların sonlarında meydana gelen bir sel felaketi sonrasında şimdiki adı Kazım Usta Restaurant olan Toros Gazinosunda çekilmiş. Kurtarma seferberliğine katılan Adalılar toplu halde. Arka sıra soldan sağa: Ali İhsan Öğünç, İsmail Karadeniz, Avni Çobanoğlu, Necati Altunayar, Mustafa Doyuran(Toros Ahmet'in kardeşi), arkasındaki(?), yanındaki (?), Kahveci Avni(E.Berberoğlu'nun teyze oğlu),(?),(?) Oturanlar soldan sağa: Toros Ahmet Doyuran,Tayyar Ekmekçi,Mehmet Turan,Ali Kaptanoğlu,(?) Fotoğraf Begüm Ural Singin arşivi. Begüm hanıma bu değerli fotoğrafı bize ulaştırdığı için teşekkür ediyoruz. Fotoğraftakilerin isimlerinin tespit edilmesine katkılarından dolayı başta Ümit Şakrak olmak üzere Ata Şakrak ve Ahmet Kireç ağabeylerimize de teşekkürlerimizi sunuyoruz